Έρευνα: Δυσλειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος σχετίζονται με σοβαρή εξέλιξη της Covid-19

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από επιστήμονες στο πλαίσιο δύο διεθνών ερευνών, η δυσλειτουργία ορισμένων πρωτεϊνών (ιντερφερόνες τύπου 1) στον οργανισμό ευθύνεται για τη σοβαρή εξέλιξη της νόσου Covid-19, σε ορισμένες περιπτώσεις ασθενών που νοσηλεύονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (έχοντας προσβληθεί από τον κορονοϊό).

Οι νέες μελέτες εντάσσονται στη διεθνή πρωτοβουλία COVID Human Genetic Effort και προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες, οι οποίες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της σοβαρής λοίμωξης που προκαλείται από τον ιό SARS-CoV-2.

Ο επικεφαλής των μελετών Jean-Laurent Casanova, γενετιστής-λοιμωξιολόγος στο πανεπιστήμιο Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης, σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες –μερικοί από τους οποίους έχουν ελληνική καταγωγή- εξηγεί γιατί η νόσος Covid-19 μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο συγκεκριμένες ομάδες ατόμων (περίπου το 14% των ασθενών, όπως προκύπτει συνολικά και από τις δύο έρευνες), ενώ δίνει απάντηση και στο γιατί οι άντρες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τις γυναίκες να νοσήσουν σοβαρά από τον κορονοϊό.

Στο πλαίσιο της πρώτης μελέτης –και οι δύο δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Science»- αναλύθηκε το DNA 659 ασθενών με σοβαρή πνευμονία, λόγω κορονοϊού, καθώς και 530 ασυμπτωματικών ή ελαφρά νοσούντων από τον SARS-CoV-2. Από τα αποτελέσματα της έρευνας φάνηκε ότι το 3,5% των ασθενών με σοβαρή λοίμωξη Covid-19 εμφάνιζε σπάνιες γενετικές μεταλλάξεις σε οκτώ γονίδια, οι οποίες εμπόδιζαν το σώμα τους να παράγει τις κατάλληλες ιντερφερόνες. Οι ιντερφερόνες τύπου 1 αποτελούν μία ομάδα πρωτεϊνών (17 συνολικά) οι οποίες παράγονται από τα κύτταρα ενός οργανισμού που έχει προσβληθεί από ιούς (της γρίπης κ.α.) προτού ενεργοποιηθεί το ανοσοποιητικό του σύστημα, με σκοπό τον περιορισμό της εξάπλωσης των ιών και την άμεση προστασία του ανθρώπου. Το ίδιο συμβαίνει και με την περίπτωση του κορονοϊού. Υπάρχουν ωστόσο άνθρωποι που λόγω γενετικών αιτίων, ενώ προσβάλλονται από τον SARS-CoV-2, ο οργανισμός τους δεν παράγει τις ιντερφερόνες τύπου 1 σε επαρκή επίπεδα. Ακόμη, σε ορισμένες ομάδες ανθρώπων, η λειτουργία των εν λόγω ιντερφερόνων μπορεί να εμποδίζεται απ το ίδιο το σώμα εξαιτίας αυτοαντισωμάτων (όπως φάνηκε στη δεύτερη μελέτη). Τα παραπάνω αποτελούσαν ζητήματα προς διερεύνηση εκ μέρους των επιστημόνων, οι οποίοι χάρη στις νέες μελέτες επιβεβαιώνουν τις υποψίες τους.

«Τα ευρήματα της μελέτης δείχνουν ότι η διαταραχή στις ιντερφερόνες τύπου 1 είναι συχνά η αιτία, για την οποία η λοίμωξη Covid-19 γίνεται απειλητική για τη ζωή», ανέφερε ο καθηγητής Casanova, που είναι και ένας από τους επιστήμονες που ηγούνται της διεθνούς πρωτοβουλίας COVID Human Genetic Effort.

Σύμφωνα και με άρθρο του περιοδικού “Science”, στη δεύτερη έρευνα, οι επιστήμονες ανέλυσαν δείγματα αίματος από 987 ασθενείς σε διάφορες χώρες του κόσμου, οι οποίοι παρουσίαζαν σοβαρή εξέλιξη της νόσου Covid-19. Στο 10,2% των ασθενών οι ερευνητές εντόπισαν αντισώματα τα οποία, για άγνωστη αιτία, επιτίθενται και εξουδετερώνουν τις ιντερφερόνες τύπου 1 στον οργανισμό. Σύμφωνα με στοιχεία, μια υποομάδα των ασθενών βρέθηκε να έχει εξαιρετικά χαμηλά ή μη ανιχνεύσιμα επίπεδα αυτής της ιντερφερόνης στον οργανισμό. Από τις εργαστηριακές μελέτες επιβεβαιώθηκε ότι τα αντισώματα που ανιχνεύθηκαν, έθεταν τις ιντερφερόνες τύπου 1 εκτός δράσης και τα εκτεθειμένα κύτταρα των ασθενών δεν μπορούσαν να αποτρέψουν την «εισβολή» του νέου κορονοϊού στον οργανισμό. «Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον το 10% των περιπτώσεων σοβαρής λοίμωξης Covid-19 οφείλεται σε “επιθέσεις” αυτόαντισωμάτων κατά του ανοσοποιητικού συστήματος», εξήγησε ο Casanova.

Επιπλέον, η δεύτερη έρευνα έδειξε ότι οι ασθενείς που νοσούσαν ήπια εξαιτίας του SARS-CoV-2 (ή δεν παρουσίαζαν συμπτώματα της νόσου που αυτός προκαλεί) δεν εμφάνιζαν αυτά τα καταστροφικά αντισώματα. Τα ίδια αντισώματα εμφανίζονταν επίσης μόνο σε ποσοστό 0.33% , σε περιπτώσεις 1200 -και πλέον- υγειών ανθρώπων οι οποίοι εξετάστηκαν. Έκπληξη για τους επιστήμονες αποτέλεσε το ότι οι ασθενείς που εμφάνισαν αυτά τα αυτόαντισώματα ήταν στην πλειοψηφία τους άνδρες. Και αυτό έκανε εντύπωση στους ειδικούς, επειδή συνήθως οι γυναίκες είναι εκείνες που πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα.

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν επίσης ότι, οι μισοί από τους ασθενείς με κορονοϊό που νοσούσαν σοβαρά και εμφάνιζαν τα βλαβερά αυτοαντισώματα ήταν άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Τα προαναφερθέντα ευρήματα δίνουν, ίσως, εξηγήσεις στο γιατί οι άντρες και οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας κινδυνεύουν περισσότερο να παρουσιάσουν σοβαρή λοίμωξη της νόσου Covid-19.