Η αγορά μαρμελάδας και γλυκών κουταλιού στη Γερμανία

Περίπου τα ¾ των Γερμανών τρώνε πρωινό στο σπίτι καθημερινά, τόσο τις εργάσιμες ημέρες όσο και τα Σαββατοκύριακα. Με βάση τις έρευνες αγοράς, η μαρμελάδα αποτελεί το δημοφιλέστερο είδος πρωινού, με περισσότερους από 1 στους 3 Γερμανούς να καταναλώνει μαρμελάδα καθημερινά, και άλλον 1 στους 3 να καταναλώνει μαρμελάδα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.

Παραγωγή και εξαγωγές
Η παραγωγή μαρμελάδας στη Γερμανία ακολουθεί γενικά πτωτική πορεία: με βάση τα στοιχεία του συνδέσμου BOGK, το 2009 περιορίστηκε σε 198 χιλ. τόννους, έναντι 202 χιλ.τ. την προηγούμενη χρονιά και 250 χιλ. τόννων το 2004. Οι γερμανικές εξαγωγές μαρμελάδας, γλυκών κουταλιού, ζελέ και λοιπών συναφών προϊόντων ανήλθαν το 2011 σε 150 εκ. € και 71 χιλιάδες τόννους (δασμολογική κατηγορία 20.07) . Κατά την τελευταία τριετία, οι γερμανικές εξαγωγές κινήθηκαν αυξητικά (2009: 62,2 χιλιάδες τόννοι, 131,3 εκ. €, 2010: 67,8 χιλιάδες τόννοι, 136,5 εκ. €). Κυριότερες χώρες προορισμού είναι χώρες της ΕΕ, με σημαντικότερες τις Γαλλία, Ιταλία, ΗΒ, Ολλανδία και Αυστρία.

Εισαγωγές
Με βάση τα στοιχεία της γερμανικής στατιστικής υπηρεσίας, οι γερμανικές εισαγωγές μαρμελάδας, ζελέ, γλυκών κουταλιού και συναφών παρασκευασμάτων ανήλθαν το 2011 σε 151,2 εκατομμύρια ευρώ και 86,5 χιλιάδες τόννους. Την τετραετία 2008-2011, η αξία των εισαγωγών έχει ακολουθήσει συνεχή ανοδική πορεία, φθάνοντας από τα 120,7 εκ. € στα 151,2 εκ. €. Η ποσότητα των εισαγωγών, μετά την μεγάλη κάμψη του 2009, σημείωσε μεγάλη αύξηση το 2011, φθάνοντας τις 86,5 χιλιάδες τόννους.

Κυριότερες προμηθεύτριες χώρες στη δασμολογική κατηγορία 20.07, με βάση τα στοιχεία της Γερμανικής Στατιστικής, είναι το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Αυστρία, η Δανία και η Ουγγαρία. Οι εισαγωγές από τη χώρα μας καταγράφονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα: 59,6 χιλιάδες τόννοι και 102 χιλιάδες ευρώ το 2011.

Με βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, οι ελληνικές εξαγωγές στη δασμολογική κατηγορία 20.07 κινούνται σε σαφώς υψηλότερα επίπεδα. Συγκεκριμένα, το 2011 οι εξαγωγές για το σύνολο της δασμολογικής κατηγορίας 20.07 έφθασαν τα 1,9 εκ. € και τους 2.745 τόννους. Το διάστημα 2008-2011, η πορεία των ελληνικών εξαγωγών μαρμελάδας και συναφών προϊόντων ήταν πτωτική, με την αξία των εξαγωγών να περιορίζεται από τα περίπου 3,5 εκ. € το 2008 στα 1,9 εκ. € το 2011. Η οκταψήφια δασμολογική κατηγορία με την υψηλότερη αξία εξαγωγών είναι η 20.07.99.97 (1,2 εκ. € το 2011) και ακολουθεί η 20.07.91.90 με 428 χιλιάδες € αξία εξαγωγών το 2011.

Η μεγάλη αυτή απόκλιση μεταξύ των στοιχείων της Ελληνικής και της Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας για τη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων ερμηνεύεται από τη μεγάλη διαφορά των κατωφλιών εξομοίωσης μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας και το γεγονός ότι μέρος των Ελλήνων εισαγωγέων τροφίμων και ποτών στη Γερμανία - μέσω των οποίων διακινούνται μαρμελάδες από τη χώρα μας στη Γερμανία - πιθανώς δεν υποβάλλουν δήλωση εισαγωγών κατά intrastat.

Πωλήσεις
Ο κύκλος εργασιών του γερμανικού λιανεμπορίου για μαρμελάδες ανήλθε το 2011 σε 530 εκατομμύρια ευρώ, αυξανόμενος κατά 1,2% έναντι της προηγούμενης χρονιάς, με βάση τα στοιχεία της AC Nielsen. Οι πωλήσεις σε όρους ποσότητας αυξήθηκαν το 2011 κατά 0,4%. Κυριότερες μάρκες στη γερμανική αγορά είναι οι εγχώριες Schwartau και Zentis, η Moevenpick of Switzerland, που παράγεται επίσης από την Schwartauer Werke (licence), και η "Du darfst!" της Unilever. Ευρεία διανομή στα γερμανικά supermarket και πολυκαταστήματα τροφίμων έχουν επίσης τα προϊόντα της γαλλικής εταιρείας Bonne Maman και της αυστριακής D'Arbo που διανέμεται στη Γερμανία από την Importhaus Wilms/Impuls.

Άλλες εισαγόμενες μάρκες με διανομή στα πολυκαταστήματα Karstadt και Kaufhof, σε delicatessen, και αλυσίδες supermarket, είναι:
- η βρετανική μάρκα Chivers, που έχει το μεγαλύτερο μερίδιο στο συγκεκριμένο τμήμα της αγοράς «μαρμελάδα πορτοκάλι», και η οποία διανέμεται επίσης από την Importhaus Wilms/Impuls
- η γαλλική St. Dalfour, που διανέμεται από την KHS Food
- η αυστριακή Staud's Wien, που διανέμεται από την εταιρεία Delimondo
- η βρετανική Wilkin & Sons Ltd., που διανέμεται από την HHF Hanseatic Fine Food GmbH
- η αγγλική μαρμελάδα KOO της εταιρείας Tiger Brands, που διανέμεται από την Wydra International
- η δανέζικη Den Gamle Fabrik
- η ιταλική Le Conserve della Nonna, που διανέμεται από την εταιρεία Antonio Viani Importe

Το μερίδιο αγοράς των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας υπολογίζεται για τις μαρμελάδες στο 40%. Καλή πορεία το τελευταίο διάστημα έχουν οι premium σειρές ιδιωτικής ετικέτας, όπως οι Feine Welt της Rewe και η Selection της Real, οι οποίες τοποθετούνται από άποψη τιμής πολύ κοντά στις καθιερωμένες μάρκες, όπως η Schwartau και Zentis.

Τάσεις της αγοράς
Οι τάσεις που παρατηρούνται στην αγορά μαρμελάδας, όπως και ευρύτερα στην αγορά τροφίμων, αφορούν κυρίως τα θέματα της υγείας και ευεξίας (wellness) και της χρήσης πρώτων υλών από συγκεκριμένες περιοχές (Regionalität). Έτσι, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται στη γερμανική αγορά η καθιέρωση των ετικετών μαρμελάδας που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φρούτα και χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη.

Στο ίδιο πλαίσιο, της διάδοσης προϊόντων που ανταποκρίνονται στο κριτήριο της ευεξίας, μπορούμε να εντάξουμε και τη εμφάνιση προϊόντων που χρησιμοποιούν εναλλακτικές γλυκαντικές ουσίες αντί της ζάχαρης, όπως της στέβια. Για παράδειγμα, η γερμανική εταιρεία Zentis λανσάρισε τον Απρίλιο 2012 μαρμελάδα με στέβια σε τρεις γεύσεις. Το κατά πόσον τα προϊόντα με χρήση της στέβια θα καθιερωθούν στη γερμανική αγορά και μάλιστα βραχυπρόθεσμα, αποτελεί ανοικτό ερώτημα, δεδομένων τόσο των αλλαγών που πρέπει να γίνουν στις συνταγές παρασκευής των προϊόντων, όσο και των ορίων στη δοσολογία της στέβια που προβλέπονται από την ΕΕ.

Άλλο παράδειγμα εναλλακτικής αντί της ζάχαρης προσφέρει η επίσης γερμανική εταιρεία Μühlhäuser, η οποία λανσάρισε τον Μάρτιο 2012 τη σειρά ProVital, όπου αντί για ζάχαρη χρησιμοποιείται μείγμα πολτού μήλου /αχλαδιού και μελιού.

Η δεύτερη μεγάλη τάση είναι η χρήση τοπικών υλικών, από συγκεκριμένες περιοχές. Έτσι, οι μεγάλες γερμανικές εταιρείες του κλάδου έχουν κυκλοφορήσει το τελευταίο διάστημα μαρμελάδες που χρησιμοποιούν φρούτα γερμανικής παραγωγής: η εταιρεία Zentis έχει παρουσιάσει την ετικέτα "Heimischen Früchte aus deutschen Obstgärten", όπου χρησιμοποιούνται φράουλες και κεράσια από τη Βάδη, δαμάσκηνα από τη Ρηνανία – Παλατινάτο, και μήλα από την περιοχή της λίμνης της Κωνσταντίας (Bodensee). Η εταιρεία Schwartau έχει παρουσιάσει την ετικέτα Hofladen, και η εταιρεία Maintal τις Bayerische και Fränkische Linie, δηλαδή τη «βαυαρική σειρά» και τις μαρμελάδες από την περιοχή Franken.

Μια δυνατότητα για καινοτομία στη γερμανική αγορά μαρμελάδας είναι η χρήση διαφορετικών συνδυασμών φρούτων, όπως και η χρήση εξωτικών καρπών. Το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς μαρμελάδας μέχρι στιγμής αφορά κλασικές γεύσεις, όπως φράουλα, κεράσι, βερίκοκο, διάφορα είδη βατόμουρων, πχ. Himbeere, Heidelbeere, Johannisbeeren και συνδυασμούς αυτών. Ωστόσο, η χρήση εξωτικών φρούτων είναι, κατά την άποψη των ειδικών, καλύτερο να γίνεται σε συνδυασμό με κάποιο γνωστό φρούτο, για παράδειγμα συνδυασμός της maracuja με ροδάκινο (Rewe Feine Welt).

Πηγή: Γραφείο Ο.Ε.Υ. Ντύσσελντορφ