Χαρτογράφηση του θαλάσσιου βυθού: νέες ευκαιρίες για γαλάζια ανάπτυξη και θέσεις εργασίας στις θάλασσες και στους ωκεανούς

Οι ωκεανοί και οι θάλασσες που περιβάλλουν την Ευρώπη προσφέρουν νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη και θέσεις εργασίας ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Για την καλύτερη αξιοποίηση αυτού του δυναμικού, πρέπει να γνωρίζουμε περισσότερα σχετικά με το τί συμβαίνει κάτω από τη θάλασσα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός ψηφιακού χάρτη του θαλάσσιου βυθού των ευρωπαϊκών υδάτων έως το 2020 με τη συγκέντρωση όλων των υφισταμένων δεδομένων σε μια εναρμονισμένη βάση δεδομένων, προσιτή σε όλους.

Η Επιτροπή, με την πράσινη βίβλο σχετικά με τις «γνώσεις για τη θάλασσα» που ενέκρινε σήμερα, εγκαινιάζει διαβούλευση σχετικά με το πώς μπορεί αυτό να επιτευχθεί. Θέτει σειρά ερωτημάτων όπως «πώς μπορούν οι τρέχουσες προσπάθειες των κρατών μελών να ενταχθούν σε μια κοινή προσπάθεια της ΕΕ;», «πώς μπορούν να αναπτυχθούν νέες, φθηνότερες τεχνολογίες θαλάσσιας παρατήρησης;» και «πώς μπορεί να συμβάλει ο ιδιωτικός τομέας;» Η εν λόγω διαβούλευση θα είναι ανοικτή έως τις 15 Δεκεμβρίου 2012.

Ο νέος, συνεχής, πολλαπλής ανάλυσης ψηφιακός χάρτης του θαλάσσιου βυθού των ευρωπαϊκών υδάτων πρέπει να είναι της υψηλότερης δυνατής ανάλυσης και να καλύπτει την τοπογραφία, τη γεωλογία, τα ενδιαιτήματα και τα οικοσυστήματα. Πρέπει να διασφαλίζει την πρόσβαση σε έγκαιρες παρατηρήσεις και πληροφορίες για την φυσική, χημική και βιολογική κατάσταση της στήλης ύδατος, με συναφή δεδομένα σχετικά με τον αντίκτυπο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων καθώς και με ωκεανογραφικές προβλέψεις. Όλα αυτά πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμα, διαλειτουργικά και χωρίς περιορισμούς χρήσης. Πρέπει να υποστηρίζονται από μια βιώσιμη διαδικασία που θα βελτιώνει σταδιακά την καταλληλότητά της ως προς την εξυπηρέτηση του σκοπού της και θα βοηθά τα κράτη μέλη να μεγιστοποιήσουν το δυναμικό των οικείων θαλάσσιων προγραμμάτων παρατήρησης, δειγματοληψίας και ερευνών.

Η Μαρία Δαμανάκη, Επίτροπος Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, είπε: «Η Ευρωπαϊκή οικονομία μπορεί να επωφεληθεί από μια πιο διαρθρωμένη προσέγγιση των γνώσεων για τη θάλασσα. Αυτό μπορεί να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα εκείνων που εργάζονται στις θάλασσες και στις ακτές κατά 300 εκατ. € ετησίως. Μπορεί να οδηγήσει σε νέες ευκαιρίες ύψους επιπλέον 200 εκατ. € ετησίως. Το κέρδος που θα προκύψει από τη μειωμένη αβεβαιότητα είναι πιο δύσκολο να υπολογιστεί αλλά εκτιμάται ότι εάν καταφέρουμε να μειώσουμε την αβεβαιότητα κατά 25% όσον αφορά τη μελλοντική άνοδο της στάθμης της θάλασσας, θα εξοικονομήσουμε για τις δημόσιες αρχές που είναι αρμόδιες για τη διαχείριση των παράκτιων ζωνών περίπου 100 εκατ. € ετησίως. Μια σειρά δοκιμαστικών σχεδίων έχει δείξει ότι η εν λόγω προσέγγιση είναι εφικτή. Θα οικοδομήσουμε επάνω στα διδάγματα που αντλήσαμε από αυτά.»

Οι ωκεανοί και οι θάλασσες που περιβάλλουν την Ευρώπη μπορούν να εξασφαλίσουν εξαιρετικού ενδιαφέροντος και ικανοποιητικές θέσεις εργασίας που ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της νεολαίας μας. Μπορούν να δώσουν την καθαρή ενέργεια που χρειαζόμαστε προκειμένου να αποτρέψουμε την κλιματική καταστροφή. Μπορούν να παράσχουν πρωτεΐνες για υγιεινή διατροφή. Μπορούν να εξασφαλίσουν φάρμακα ή ένζυμα από οργανισμούς που διαβιούν σε ακραίες συνθήκες θερμοκρασίας, σκότους και πίεσης όπου υπάρχει ζωή. Μπορούν επίσης να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη παγκόσμια ανάγκη για πρώτες ύλες από την εξόρυξη ανοικτής θάλασσας.

Αυτές οι νέες ευκαιρίες για γαλάζια ανάπτυξη και θέσεις εργασίας προκύπτουν από δύο εξελίξεις. Πρώτον, η έλλειψη διαθέσιμης γης και γλυκού νερού ωθεί την ανθρωπότητα να προσφύγει εκ νέου σε πόρους στο 71% της επιφάνειας του πλανήτη που καλύπτεται από αλμυρό νερό. Δεύτερον, η ταχεία πρόοδος των υποβρύχιων παρατηρήσεων, ο τηλεχειρισμός και η κατασκευαστική τεχνολογία, που αναπτύχθηκαν πρωτίστως από την πετρελαϊκή βιομηχανία, μπορούν να χρησιμοποιηθούν από μια σειρά άλλων πρωτοεμφανιζόμενων βιομηχανιών, κάτω από ένα ευρύ φάσμα ωκεανογραφικών και μετεωρολογικών συνθηκών.

Για την αξιοποίηση αυτών των δυνατοτήτων πρέπει να διευκολυνθεί η πραγματοποίηση κάθε δυνατής επένδυσης. Χρειάζεται να μειωθεί το κόστος, να περιοριστούν οι κίνδυνοι και να προωθηθεί η καινοτομία. Επίσης, χρειάζεται να διασφαλισθεί ότι η ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας θα είναι βιώσιμη. Οι πόροι είναι σημαντικοί, αλλά όχι απεριόριστοι. Συνεπώς, πρέπει να γνωρίζουμε ποια είναι η κατάσταση της θάλασσας σήμερα και πώς μπορεί να αλλάξει στο μέλλον. Πρέπει να κατανοήσουμε πώς το μεταβαλλόμενο κλίμα θα επηρεάσει τον ωκεανό και αντίστροφα.

Σήμερα τα δεδομένα βρίσκονται στην κατοχή εκατοντάδων ιδρυμάτων στην Ευρώπη. Είναι δύσκολο να βρεθούν τα δεδομένα σε μια συγκεκριμένη παράμετρο και σε συγκεκριμένη περιοχή, είναι περίπλοκο να λάβει κανείς άδεια για να τα χρησιμοποιήσει και χρονοβόρο να συγκεντρώσει ασύμβατα μεταξύ τους δεδομένα από διαφορετικούς πόρους σε μια εναρμονισμένη βάση. Αυτό επιβαρύνει το κόστος των φορέων εκμετάλλευσης του θαλάσσιου τομέα και σημαίνει ότι πολλές δραστηριότητες με δυναμικό δεν καταφέρνουν να υλοποιηθούν.

Η Επιτροπή προτίθεται να συνεργασθεί με τα κράτη μέλη προκειμένου να συνενώσουν τους διαθέσιμους πόρους και μηχανισμούς με σκοπό να καταστεί αυτή η γνώση προσιτή, προς όφελος των επιχειρήσεων, των δημόσιων αρχών, των ερευνητών και της κοινωνίας.

Ιστορικό του φακέλου

Η ανακοίνωση της Επιτροπής «Γνώσεις για τη θάλασσα 2020» τον Σεπτέμβριο του 2010 έδειξε ότι η καλύτερη διαχείριση των θαλάσσιων παρατηρήσεων και δεδομένων θα μείωνε το κόστος των δραστηριοτήτων στη θάλασσα, θα τόνωνε την καινοτομία και θα μείωνε την αβεβαιότητα ως προς τη μελλοντική συμπεριφορά της θάλασσας.

Με μια πρώτη δέσμη προπαρασκευαστικών μέτρων στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής της ΕΕ δημιουργήθηκαν πρωτότυπες πλατφόρμες δεδομένων οι οποίες παρέχουν πρόσβαση σε θαλάσσια δεδομένα που βρίσκονται στην κατοχή ευρωπαϊκών δημόσιων οργανισμών. Έξι θεματικές ομάδες συλλογής — για την υδρογραφία, τη γεωλογία, τη φυσική, τη χημεία, τη βιολογία και τα φυσικά ενδιαιτήματα — συνενώθηκαν σε ένα δίκτυο 53 οργανισμών. Ταυτόχρονα, συστάθηκε μια θαλάσσια υπηρεσία στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος παρακολούθησης της Γης (GMES) στην οποία χρησιμοποιούνται δορυφορικά και επιτόπια δεδομένα για την παροχή ωκεανογραφικών προγνώσεων και το πλαίσιο συλλογής δεδομένων της ΕΕ όρισε μια διαδικασία για τη δομημένη συλλογή αλιευτικών δεδομένων. Τα κράτη μέλη της ΕΕ δραστηριοποιούνται επίσης στο πλαίσιο αυτό.

Πηγή:
epixeiro.gr