Έρευνα για την κατανόηση του φαινομένου της αναγέννησης από το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ

Δημοσιεύτηκε πρόσφατα έρευνα στο επιστημονικό περιοδικό Science από την ερευνητική ομάδα του Μιχάλη Αβέρωφ, στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), η οποία μελετά το φαινόμενο της αναγέννησης των ποδιών στο μικρό γαριδοειδές Parhyale hawaiensis. Στόχος της έρευνας είναι η καλύτερη κατανόηση του φαινομένου, τις συνθήκες δηλαδή κατά τις οποίες πολλοί οργανισμοί, όπως τα καβούρια, τα χταπόδια και οι σαλαμάνδρες, έχουν την ικανότητα να αναγεννούν μέρη του σώματός τους μετά από σοβαρό τραυματισμό.
Η έρευνα αναζητά απαντήσεις σε αναπάντητα ερωτήματα γύρω από το φαινόμενο της αναγέννησης, όπως από πού προέρχονται τα κύτταρα (η επιδερμίδα, τα νεύρα, οι μύες) που θα αποτελέσουν το νέο όργανο; Πώς γνωρίζουν τα κύτταρα αυτά ποιά είναι η νέα δομή που θα πρέπει να σχηματίσουν; Και πώς συνεργάζονται μεταξύ τους ώστε να σχηματίσουν ένα νέο, τέλειο και λειτουργικό όργανο; Επίσης, γιατί κάποια ζώα έχουν τόσο ανεπτυγμένη ικανότητα αναγέννησης ενώ κάποια άλλα, αναμεσά τους ο άνθρωπος, τόσο περιορισμένη; Υπάρχουν κοινοί μηχανισμοί αναγέννησης σε διαφορετικά είδη;

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΙΤΕ, ο Νίκος Κωνσταντινίδης, διδακτορικός φοιτητής στο ΙΜΒΒ και στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, περιέγραψε για πρώτη φορά τη διαδικασία της αναγέννησης στον Parhyale, χρησιμοποιώντας γενετικά εργαλεία που αναπτύχθηκαν πρόσφατα στο ΙΜΒΒ.

Συγκεκριμένα, χαρτογράφησε την προέλευση των κυττάρων που θα σχηματίσουν το αναγεννημένο πόδι, και στη συνέχεια συνέκρινε τα αποτέλεσματά του με αντίστοιχες μελέτες που έχουν γίνει σε άλλους οργανισμούς, αποκαλύπτοντας σημαντικές ομοιότητες στην κυτταρική βάση της αναγέννησης ανάμεσα στον Parhyale και στα σπονδυλωτά ζώα.

H έρευνα των Ν. Κωνσταντινίδη και Μ. Αβέρωφ αποκαλύπτει ότι οι μύες του αναγεννημένου ποδιού προέρχονται από κύτταρα που μοιάζουν με τα μυικά δορυφορικά κύτταρα (muscle satellitecells) που χρησιμοποιούν τα σπονδυλωτά για την επιδιόρθωση και την αναγέννηση των μυών.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα κύτταρα αυτά ενδέχεται, επίσης, να παίζουν σημαντικό ρόλο σε μυικές παθήσεις στον άνθρωπο. Τα αποτελέσματα της έρευνας στηρίζουν την υπόθεση ότι η αναγέννηση των μυών έχει παρόμοια κυτταρική βάση και κοινή εξελικτική προέλευση σε όλα τα ζώα. Ταυτόχρονα, αναδεικνύει την αξία παρόμοιων προσεγγίσεων σε διάφορετικούς οργανισμούς, με στόχο τη βαθύτερη κατανόηση του φαινομένου της αναγέννησης.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο ΙΜΒΒ, στο Ηράκλειο Κρήτης, καθώς και στο Ινστιτούτο Λειτουργικής Γονιδιωματικής (IGFL) στη Λυόν της Γαλλίας. Χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα υποτροφιών Ηράκλειτος ΙΙ (ΕΣΠΑ, Υπουργείο Παιδείας και Ευρωπαικό Κοινωνικό Ταμείο) και από τον Εθνικό Οργανισμό Έρευνας της Γαλλίας (ANR).

Πηγή: http://www.ekt.gr/content/display?prnbr=88539