Ελληνική κοινοπραξία αναπτύσσει αναδιπλούμενες κεραίες για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος

Ένα νέο έργο βιομηχανικής έρευνας για την ESA «προσγειώθηκε» στην Ελλάδα.Συγκεκριμένα, η ESA ανέθεσε σε ελληνική κοινοπραξία με επικεφαλής την Adamant Composites να αναπτύξει μια αναδιπλούμενη δομή που μπορεί να λειτουργήσει ως κεραία επικοινωνιών για μικρούς δορυφόρους. Η έναρξη του έργου έγινε στις 2 Ιουνίου 2020 μέσω τηλεδιάσκεψης με την ESA.

Το έργο, το οποίο ονομάζεται DELHILA (DEpLoyable HIgh gain antenna structure for smalL spAcecraft science mission, προφέρεται Delilah-Ντιλαΐλα) τοποθετεί την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη των τεχνολογιών Αναδιπλούμενων Δομών, καθώς είναι το δεύτερο έργο που υλοποιείται στην Ελλάδα μετά από το έργο LAGARD (Large stable deployable structures).

Οι Αναδιπλούμενες Δομές είναι μια κρίσιμη τεχνολογία για τις διαστημικές αποστολές καθώς δίνουν την δυνατότητα να μεταφερθούν στο διάστημα διατάξεις με τελικές διαστάσεις πολύ μεγαλύτερες από το όχημα εκτόξευσης. Έχουν αναγνωριστεί ως κρίσιμη τεχνολογία για την μη-εξάρτηση της Ευρώπης στην παγκόσμια αγορά του διαστήματος.

Το έργο καλύπτει όλα τα στάδια ανάπτυξης μιας διαστημικής κατασκευής: σχεδίαση, πρωτοτυποποίηση, τελική κατασκευή, συναρμολόγηση και δοκιμή για την πιστοποίηση της ετοιμότητας για πτήση.
Η Adamant Composites είναι ο Κύριος ανάδοχος του έργου και έχει συμπράξει με μια ομάδα αναγνωρισμένων Ελλήνων εταίρων που συγκεντρώνει μεγάλη εμπειρία στην μελέτη και υλοποίηση διαστημικών εφαρμογών, για να αναπτύξουν ένα ανταγωνιστικό υποσύστημα δορυφόρου.

Για την υλοποίηση του έργου, η εταιρεία θα συνεργαστεί με το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος (Εργαστήριο Ασύρματων Επικοινωνιών -WiCom για την σχεδίαση των υπο-συστημάτων λήψης-μετάδοσης), το Πανεπιστήμιο Πατρών (Εργαστήριο Τεχνικής Μηχανικής και Ταλαντώσεων με εξειδίκευση στις διαστημικές αποστολές και συστήματα), και την SITAEL Hellas (θυγατρική στην Ελλάδα της Ιταλικής SITAEL: αναγνωρισμένου κατασκευαστή δορυφορικών συστημάτων με ειδίκευση στους μικρούς δορυφόρους).

Το κάτοπτρο της κεραίας θα έχει διαστάσεις σε πλήρη έκταση 1.5-2.0m ενώ σε συνεπτυγμένη κατάσταση θα πρέπει να χωρά σε κύλινδρο διαμέτρου 0.2m και μήκους 1.0m μέσα στην πλατφόρμα του δορυφόρου. Η κεραία που θα υποστηρίζεται θα είναι μια κεραία υψηλού κέρδους (High Gain Antenna) στην ζώνη ραδιοσυχνοτήτων 8-12 Ghz (X-band) με εύρος ζώνης 2GHz. Η συνολική μάζα του αναδιπλούμενου συστήματος θα πρέπει να είναι κάτω από 10kg.

Τα τελικά χαρακτηριστικά του συστήματος θα διαμορφωθούν κατά τη διάρκεια του έργου και θα ευθυγραμμιστούν με τις απαιτήσεις του NewSpace ώστε το τελικό προϊόν να απαντά στις ανάγκες της αναδυόμενης αγοράς των Μικροδορυφόρων. Το έργο θα υλοποιηθεί σε φάσεις: η Φάση 1 θα καλύψει τη σχεδίαση και την πρωτοτυποποίηση των κρίσιμων στοιχείων μέχρι τον Προκαταρκτικό Σχεδιασμό, ενώ η Φάση 2 θα καλύψει τον λεπτομερή σχεδίαση και όλα τα απαιτούμενα βήματα για την αύξηση του επιπέδου ετοιμότητας (TRL7): Παραγωγή, Συναρμολόγηση, Ολοκλήρωση, και Δοκιμές.

Σημειώνεται ότι το έργο DELHILA έρχεται μερικούς μήνες μετά την κίνηση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων να αυξήσουν την Ελληνική συμμετοχή στην ESA για την ανάπτυξη διαστημικών τεχνολογιών, αλλά και εν αναμονή του Ελληνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων. Σύμφωνα με την ελληνική κοινοπραξία, το έργο αυτό αποτελεί «ψήφο εμπιστοσύνης» στο ανθρώπινο κεφάλαιο και τις σημαντικές βιομηχανικές δυνατότητες που έχουν αναπτυχθεί σε συγκεκριμένες Ελληνικές εταιρείες για την ανάπτυξη και την συναρμολόγηση υποσυστημάτων για μικρο-δορυφόρους.

Ο Δρ. Αντώνιος Βαβουλιώτης, Γενικός Διευθυντής της ADAMANT COMPOSITES δήλωσε για την έναρξη του έργου: «Το έργο DELHILA είναι για εμάς ένα έργο ανάπτυξης προϊόντος που φέρνει κοντά έμπιστους συνεργάτες του διαστημικού οικοσυστήματος της Ελλάδας, με μακροχρόνιες επενδύσεις σε upstream διαστημικές τεχνολογίες. Είμαστε ενθουσιασμένοι που συνεχίζουμε το ταξίδι μας στις αναδιπλούμενες κατασκευές, συνεισφέροντας στην ενίσχυση της ελληνικής παρουσίας στην αγορά του Διαστήματος, επιχειρώντας παράλληλα να αξιοποιήσουμε τη δυναμική που δημιουργούν οι τελικές εφαρμογές τέτοιων συστημάτων: σε επιστημονικά όργανα, τηλεπικοινωνίες και παρατήρηση Γης.»

Ο Τεχνικός Διευθυντής της Adamant Composites και Υπεύθυνος του Έργου, Δρ. Δημήτρης Βλάχος, ανέφερε από την πλευρά του: «Με την μέχρι τώρα πορεία του έργου LAGARD, του μεγαλύτερου ίσως έργου ανάπτυξης τεχνολογίας της ESA στην Ελλάδα μέχρι σήμερα, επιβεβαιώσαμε ότι μπορούμε να αναλάβουμε ακόμα μεγαλύτερες προκλήσεις και να φέρουμε σε πέρας σημαντικά έργα τεχνολογίας. Το έργο DELHILA μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στο στόχο του να φέρουμε ένα Ελληνικό προϊόν υψηλής τεχνολογίας στην παγκόσμια αγορά του διαστήματος.»

Ο Δρ. Αντώνης Αλεξανδρίδης, Διευθυντής Ερευνών και Υπεύθυνος του WiCom Lab/ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, σχολίασε: “Το έργο ESA-DELHILA αποτελεί για το Εργαστήριό μας μια σημαντική πρόκληση, καθώς στο πεδίο των Διαστημικών Εφαρμογών αξιοποιούνται για πρώτη φορά οι υποδομές μας, και η πολυετής εμπειρία και τεχνογνωσία μας στον τομέα της τεχνολογίας των κεραιών. Φιλοδοξούμε το έργο αυτό να αποτελέσει πιλότο για την διεύρυνση των ερευνητικών συνεργασιών μας αφενός με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος και αφετέρου με Ελληνικές εταιρίες υψηλής τεχνολογίας, όπως η Adamant Composites.”

Από το Πανεπιστήμιο Πατρών, ο υπεύθυνος του Εργαστηρίου Τεχνικής Μηχανικής και Ταλαντώσεων, καθηγητής Βασίλης Κωστόπουλος, ανέφερε: “Το έργο DELHILA είναι μια υποδειγματική συνεργασία για την Ελλάδα μεταξύ της Ερευνητικής κοινότητας και της Διαστημικής Βιομηχανίας, ενώ αποτελεί μοναδική ευκαιρία να εκπαιδευτεί στην πράξη η επόμενη γενιά Ελλήνων Μηχανικών. Είμαστε πολύ χαρούμενοι για την έναρξη αυτού του έργου όπου μπορούμε να συνεισφέρουμε την μακρά εμπειρία και τεχνογνωσία μας στις διαστημικές αποστολές και την σχεδίαση.”

Τέλος, ο Νικόλαος Μπαζάκας, Γενικός Διευθυντής της SITAEL Hellas, επισήμανε: “Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς είναι ακόμα μεγαλύτερη η επιτυχία η έναρξη ενός τέτοιου έργου και στην SITEAL Hellas είμαστε περίφανοι που θα συνεισφέρουμε σε αυτή την ομάδα την εμπερία μας σε συστήματα δορυφόρων για την αν’απτυξη ενός τέτοιου στρατηγικού προϊόντος τόσο για την Ελλάδα όσο και γγια την Ευρώπη. Με την σημερινή υπογραφή ένα ακόμα βήμα έγινε για την διαμόρφωση του διαστημικού οικοσυστήματος της Ελλάδας.”