6 στους 10 Έλληνες ερευνητές βλέπουν την κρίση του COVID-19 ως ευκαιρία

Πολύπλευρη επίδραση στο ελληνικό ερευνητικό δυναμικό και την εγχώρια ερευνητική κοινότητα έχει η υγειονομική κρίση του COVID-19.

Αφενός η πανδημία αντιμετωπίζεται ως ευκαιρία για έξι στους δέκα ερευνητές. Κυρίαρχοι λόγοι για αυτό είναι η ύπαρξη περισσότερου χρόνου για μελέτη και σχεδιασμό μελλοντικών ερευνητικών δραστηριοτήτων (77,9%), οι προοπτικές, που ανοίγονται μέσω της αύξησης της ψηφιακής συνεργασίας (63,9%), καθώς και η δυνατότητα εκμάθησης νέων δεξιοτήτων (46,20%). Αφετέρου, οι ερευνητές δηλώνουν ότι ο περιορισμός στη μετακίνηση έχει επιδράσει σε σημαντικό βαθμό αρνητικά στη δυνατότητα πρόσβασης στην απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή, καθώς και στη δυνατότητα εκτέλεσης έρευνας πεδίου. Συνολικά, πάντως, οι ερευνητές στην Ελλάδα κρίνουν σε ποσοστό 72,4% ότι η επιστήμη θα εξέλθει ενισχυμένη, ως πεδίο ανθρώπινης δραστηριότητας, μετά τη λήξη της πανδημίας.

Την καθημερινότητα των Ελλήνων ερευνητών στις συνθήκες της πανδημίας αποτυπώνει νέα έκδοση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), με τίτλο “COVID-19 και νέοι Έλληνες ερευνητές. Η επίδραση της πανδημίας στην ερευνητική τους δραστηριότητα”. Η έκδοση παρουσιάζει τα ευρήματα έρευνας, που πραγματοποιήθηκε από το ΕΚΤ το διάστημα 15 Απριλίου - 5 Μαΐου 2020 σε έναν πληθυσμό, κυρίως, νέων επιστημόνων, οι οποίοι αναπτύσσουν ερευνητική δραστηριότητα στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα.

Όπως προκύπτει από την έρευνα, η πρόσβαση στην πληροφοριακή/ψηφιακή υποδομή της χώρας, καθώς και η διοικητική υποστήριξη από τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, αξιολογούνται από τους ερευνητές πολύ θετικά. Το 65,1% των ερευνητών δηλώνει ότι αντιμετώπισε καθόλου ή μικρή αδυναμία στην υλοποίηση του ερευνητικού έργου, όσον αφορά την πρόσβαση στην πληροφοριακή υποδομή. Αντίστοιχα, η διοικητική υποστήριξη εκ μέρους των δημόσιων ιδρυμάτων, που παρασχέθηκε προς τους ερευνητές, αξιολογήθηκε από πολύ μεγάλη έως μεγάλη, για το 46,7% των απαντήσεων.

Περιορισμός στη μετακίνηση
O περιορισμός στη μετακίνηση λόγω COVID-19 έχει επιδράσει καταλυτικά στη δυνατότητα πρόσβασης των ερευνητών στην απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή, καθώς και στη δυνατότητα εκτέλεσης έρευνας πεδίου. Και τα δύο παραπάνω είναι κρίσιμα για την εκτέλεση του ερευνητικού έργου.

Αυτό ισχύει για τους ερευνητές όλων των επιστημονικών πεδίων, με το 41,7% να απαντά ότι αντιμετωπίζει πολύ μεγάλη ή μεγάλη αδυναμία πρόσβασης στην υλικοτεχνική υποδομή. Αντίστοιχα, το 53,4% των ερευνητών δηλώνει ότι αντιμετώπισε πολύ μεγάλη ή μεγάλη δυσκολία στην εκτέλεση της έρευνας πεδίου.

Ο περιορισμός στη μετακίνηση έχει επιδράσει και στη χρονική ολοκλήρωση του ερευνητικού έργου των ερευνητών, καθώς και στην ολοκλήρωση των σχεδιαζόμενων δημοσιεύσεων, συμμετοχών σε (διεθνή και εθνικά) συνέδρια, και στις ανακοινώσεις. Το 36,6% των ερευνητών δηλώνει ότι η πανδημία έχει προκαλέσει μεγάλη ή πολύ μεγάλη χρονική καθυστέρηση στο ερευνητικό του έργο, ενώ το 43,2% δηλώνει ότι αντιμετωπίζει μεγάλη και πολύ μεγάλη καθυστέρηση στις επιστημονικές του εκροές.

Η επίδραση, ωστόσο, δεν είναι ίδια σε όλα τα επιστημονικά πεδία. Αυτό έχει να κάνει με το ότι κάποιες από αυτές τις επιστημονικές εκροές απαιτούν φυσική παρουσία, όπως η συμμετοχή σε συνέδρια, σε αντίθεση με άλλες, όπως οι δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά. Η επίδραση αυτή διαφοροποιείται ανά επιστημονικό πεδίο.